W 2014 roku, w czasach rządów koalicji PO-PSL, system Otwartych Funduszy Emerytalnych (OFE) przeszedł poważne zmiany. Rząd zdecydował się na transfer ponad połowy zgromadzonych środków w OFE do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS), co oznaczało utratę ponad 150 miliardów złotych przez oszczędzających. W momencie wprowadzenia reformy, każdy uczestnik OFE miał tylko trzy miesiące na podjęcie decyzji, czy nadal chce wpłacać 3% swojego wynagrodzenia brutto do funduszy. Wiele osób zrezygnowało, pozostawiając swoje oszczędności w OFE.

Jednakże do dziś w OFE pozostaje około 200 miliardów złotych, które można nazwać "zapomnianymi oszczędnościami". Większość z ponad 14 milionów Polaków nie ma pojęcia, co dzieje się z ich środkami. Statystycznie, każdy z nich posiada średnio 14 879 złotych, co jest efektem podzielenia aktywów netto OFE przez liczbę oszczędzających. Jak podaje Komisja Nadzoru Finansowego, na koniec października 2024 roku w OFE znajdowało się 212 miliardów 840 milionów złotych. To imponująca kwota, wystarczająca na budowę 7000 km autostrad.

Z perspektywy przyszłych emerytów, ta średnia kwota nie wydaje się być zbyt rewelacyjna. Co ważne, większość członków OFE od lat nie wnosi nowych składek — inwestowane są jedynie wcześniej zgromadzone środki. Co się z nimi dzieje? Przykład pana Andrzeja, który od 1999 roku regularnie odkłada pieniądze w OFE, ukazuje, że możliwe jest zgromadzenie znacznej sumy.

Pan Andrzej: 25 lat oszczędzania i 100 tysięcy złotych w OFE!

"Jestem z OFE od początku ich działalności. Moje konto ma obecnie wartość 98 700 zł 60 gr" — mówi Andrzej, który przez większość swego życia zawodowego pracował w instytucjach publicznych. Dokładnie monitorował wzrost stanu swojego konta i chętnie dzieli się swoimi doświadczeniami.

Prawie każdy Polak zarabiający średnią krajową mógłby zgromadzić podobną sumę. Andrzej przewiduje, że do momentu przejścia na emeryturę, jego oszczędności jeszcze wzrosną. Niezwykle istotnym atutem OFE jest możliwość dziedziczenia zgromadzonych środków, co czyni je bardziej atrakcyjnymi w dłuższej perspektywie.

Dziedziczenie pieniędzy z OFE

W przypadku śmierci, zgromadzone w OFE środki przechodzą na spadkobierców. Żona pana Andrzeja miałaby prawo do połowy zebranych oszczędności, nawet jeżeli nie byłaby wskazana jako beneficjent.

Kontrowersje związane z OFE

Część społeczeństwa krytykowała OFE za wysokie koszty zarządzania oraz niewystarczające stopy zwrotu z inwestycji. Andrzej, mimo tego, nie żałuje swojego wyboru, zaznaczając, że byłoby mu trudno samodzielnie utrzymać dyscyplinę w oszczędzaniu, gdyby nie OFE. Zwraca również uwagę na to, że obecne reformy mogą znieść lub zmienić zasady funkcjonowania OFE, dlatego ważne jest, by być świadomym ryzyk związanych z tym systemem.

Reformy OFE i ich skutki

OFE uruchomione zostały w 1999 roku, kiedy to system emerytalny opierał się na dwóch filarach. W 2011 roku wprowadzono pierwszą reformę, która zmniejszyła składki do OFE, a w 2014 roku przeprowadzono kolejną, w wyniku której znaczna część środków została transferowana do ZUS. Obecnie OFE nie są obowiązkowe, a nowi pracownicy mogą dobrowolnie przystępować do tego systemu.

Przyszłość OFE w Polsce pozostaje niepewna, a każde nowe rozdanie polityczne może wpłynąć na zasady gromadzenia oszczędności przez Polaków. Wszystko wskazuje na to, że warto być czujnym i odpowiedzialnym w tym zakresie już dziś!