W ostatnich dniach temat darmowych kredytów wzbudził wiele kontrowersji, zwłaszcza po lutowym wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) w sprawie dotyczącej sankcji kredytu darmowego (SKD). Prezes Związku Banków Polskich (ZBP), Tadeusz Białek, w wywiadzie wyrażał obawy dotyczące interpretacji tego wyroku przez kancelarie prawne. Podkreślił, że to do krajowych sądów należy ocena każdych spraw dotyczących SKD, a nie ma automatyzmu w wyrokach sądowych.

ZBP planuje złożyć zawiadomienie do Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, ponieważ bankowcy twierdzą, że niektóre kancelarie manipulują informacjami, aby zachęcić kredytobiorców do wnoszenia pozwów, co może przynieść zyski kancelariom prawnym.

Prezes Białek zauważył, że sprawy dotyczące SKD zostały w większości oddalone przez sądy oraz że kancelarie mylnie przedstawiają skutki wyroku TSUE, wprowadzając klientów w błąd. Zna być jednym z kluczowych zarzutów zgłaszanych przez ZBP, który zwraca uwagę na etykę w działaniach kancelarii.

„Nie możemy tolerować takich manipulacji. Zgłosimy tę sprawę do UOKiK, ponieważ naszym zdaniem wypełnia ona znamiona działań naruszających zbiorowe interesy konsumentów” – mówił prezes ZBP.

Białek podkreślił również, że dla sankcji związanych z brakiem odsetek powinny być spełnione określone warunki wynikające z dyrektyw unijnych. "Sankcja musi być proporcjonalna" – dodał, sugerując, że dyrektywy europejskie nie wskazują na konieczność automatycznego stosowania SKD w przypadku każdego naruszenia.

„Kancelarie prawne twierdzą, że TK mógłby wprowadzić automatyzm w zakresie braku odsetek, co jest niezgodne z prawdą” – stwierdził Białek. Wyraził również wątpliwości co do argumentów kancelarii wskazujących, że każdy błąd w umowie kredytowej dotyczy naruszenia obowiązków informacyjnych.

Co to oznacza w praktyce? Klient może dochodzić SKD tylko wtedy, gdy rzeczywiście nie wie, jaki jest zakres jego zobowiązania, co jest potwierdzone przez orzeczenia sądowe. Prezes ZBP zaznaczył, że w Polsce istnieje niewielka liczba przypadków, które mogłyby uzasadniać zastosowanie sankcji kredytu darmowego.

Tadeusz Białek wskazał również na postępujące prace nad nową ustawą o kredycie konsumenckim, która ma na celu dostosowanie polskiego prawa do unijnych standardów. W jego ocenie, te zmiany będą konieczne, aby uprościć regulacje i zredukować niejasności w zakresie stosowania SKD.

Na koniec zaznaczył, że nie spodziewa się, aby po lutowym orzeczeniu TSUE banki zaczęły zmieniać warunki umowy, ponieważ przestrzegają przepisów prawa. Przykład banku, który niezgodnie z prawem przekraczałby swoje uprawnienia, jest jego zdaniem rzadkością, a twierdzenie o rzekomych zobowiązaniach na poziomie "miliardów złotych" jest jedynie manipulacją ze strony kancelarii.