1. Wprowadzenie

Choć zauważalny jest spadek liczby firm planujących podwyżki cen w 2025 roku, to wciąż pozostaje to znaczący problem w kontekście obecnych wskaźników inflacji.

2. Wskaźniki inflacji

W 2024 roku średnie roczne wskaźniki inflacji miały osiągnąć około 3,7%, co jest niewielkim spadkiem w porównaniu do 11,4% w 2023 roku i 14,4% w 2022 roku. Ekonomiści prognozują, że w 2025 roku inflacja może wzrosnąć do około 4,3%, a w 2026 roku spaść do 3,3%. Przypominamy, że cel inflacyjny Narodowego Banku Polskiego wynosi 2,5%, a akceptowalny zakres odchyleń to 1,5-3,5%.

3. Wskaźnik netto

Wskaźnik netto, czyli różnica między firmami planującymi podwyżki a tymi, które planują obniżki, wynosi na 2025 rok 53 punkty procentowe. To najniższy wynik od czterech lat, ale nadal jest to zaskakująco wysoka wartość w obliczu spadku inflacji w ostatnim roku, co wskazuje na trwającą presję inflacyjną w polskiej gospodarce.

4. Prognozy dotyczące inflacji

Z raportu Grant Thorntona wynika, że prognozują oni wzrost inflacji w 2025 roku do 5,1%, co oznacza wzrost o 1,5 punkta procentowego w porównaniu do obecnego roku. Badania Narodowego Banku Polskiego "Szybki Monitoring" pokazują, że w III kwartale 2024 roku przedsiębiorstwa zgłaszały jedynie niewielkie podwyżki cen swoich produktów z powodu rosnących kosztów zaopatrzenia oraz pracy.

5. Oczekiwania przedsiębiorstw

W III kwartale wzrósł udział firm spodziewających się, że ich jednostkowe koszty produkcji wzrosną w IV kwartale (do 66,3% z 64,9% w poprzednim kwartale). Większość z tych przedsiębiorstw przewiduje, że wzrost ten będzie umiarkowany, co przyznaje 48,7% ankietowanych przez NBP.

6. Niepokojąca skala podwyżek

Eksperci Grant Thorntona podkreślają, że niepokojący jest zarówno wysoki odsetek przedsiębiorstw planujących podwyżki cen, jak i zapowiadana przez nich skala tych podwyżek. Większość z nich planuje znaczne podwyżki, przekraczające 5%. Z danych wynika, że średnie i duże przedsiębiorstwa zazwyczaj planują podnosić ceny o 5-7%. Z kolei blisko 19% firm zamierza podnieść ceny o 8-10%.

7. Przyczyny wzrostu cen

Główne powody wzrostu cen pozostają niezmienne. Przede wszystkim mamy do czynienia z wojną na Ukrainie i kryzysem energetycznym, które podnoszą ceny energii i transportu, co w rezultacie wpływa na zwiększenie kosztów produkcji usług i towarów. Z badania Grant Thorntona wynika, że 74% średnich i dużych firm uważa, że wysokie koszty energii stanowią istotną barierę w rozwoju.

8. Wpływ na wynagrodzenia

Dodatkowo, w obliczu wysokiej inflacji i niskiego bezrobocia, rośnie presja ze strony pracowników na podwyżki płac. Z kolei 81% przedsiębiorstw dostrzega wysokie koszty pracy jako istotną przeszkodę.

9. Przyszłość inflacji

Ekonomiści przewidują, że jeżeli gospodarka europejska nabierze tempa w 2025 roku, presja na płace może wzrosnąć, szczególnie w sektorach związanych z eksportem.

10. Podsumowanie

Plany firm w zakresie podwyżek cen mają kluczowe znaczenie dla inflacji konsumenckiej, co z kolei wpływa na politykę monetarną. Eksperci wskazują, że stabilizacja cen energii mogłaby się zrealizować w 2025 roku, co wraz z normalizacją w wynagrodzeniach mogłoby prowadzić do obniżek stóp procentowych w Polsce.