Inflacja bazowa to istotny wskaźnik, który ma cztery główne miary. Oprócz odczytu, który pomija ceny żywności i energii, Narodowy Bank Polski (NBP) analizuje również:

1. Inflacja bazowa z wyłączeniem cen administrowanych

W październiku wskaźnik ten wyniósł 3,5% w ujęciu rocznym, co stanowi wzrost w porównaniu do 3,4% w poprzednim miesiącu.

2. Inflacja bazowa po uwzględnieniu cen najbardziej zmiennych

która w październiku utrzymała się na poziomie 5,3% rok do roku, bez zmian w porównaniu do września.

3. TZW. 15-procentową średnią obciętą

eliminującą wpływ 15% koszyka cen o najmniejszej i największej dynamice zmian. W październiku wyniosła ona 4,5% w porównaniu do 4,4% w poprzednim miesiącu.

Bank centralny wyjaśnia, że te cztery wskaźniki inflacji bazowej pomagają lepiej zrozumieć charakter inflacji w Polsce. "Wskaźnik CPI (wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych) pokazuje średnią zmianę cen całego koszyka dóbr zakupowanych przez konsumentów. Analiza wskaźników inflacji bazowej pozwala na lepszą identyfikację źródeł inflacji oraz trafniejsze prognozowanie przyszłych trendów" - podkreśla NBP.

Inflacja bazowa ma istotne znaczenie, ponieważ obrazuje tendencje dotyczące cen dóbr i usług, na które polityka pieniężna NBP ma znaczący wpływ. Ceny energii, w tym paliw, są ustalane na rynkach światowych, a ceny żywności w dużej mierze zależą od warunków pogodowych oraz sytuacji na krajowych i światowych rynkach rolnych.

Zauważalna jest uporczywa inflacja bazowa, która w październiku 2024 roku wyniosła 5,0% rok do roku oraz 0,3% miesiąc do miesiąca. Wysokie ceny usług znacząco wpływają na ten wskaźnik; w październiku ich wzrost osiągnął 6,7% rok do roku, co przewyższa wzrost cen towarów na poziomie 4,3% rdr. To zjawisko związane jest z dynamicznymi wzrostami wynagrodzeń w sektorze przedsiębiorstw oraz całej gospodarki.

Podwyższony poziom inflacji bazowej stanowi istotny argument dla Rady Polityki Pieniężnej podczas podejmowania decyzji dotyczących stóp procentowych.

Co istotne, inflacja bazowa wciąż pozostaje wyraźnie powyżej celu inflacyjnego NBP wynoszącego 2,5% z dopuszczalnym odchyleniem o 1 pkt procentowy w górę i w dół. Tylko w przypadku jednego z mierników, po wyłączeniu cen administrowanych, inflacja bazowa znajduje się w akceptowalnym przedziale, dotykając górnej granicy celu.