Naukowcy zidentyfikowali nowy, zaskakujący czynnik ryzyka przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP). Badania wskazują, że mężczyźni są bardziej narażeni na tę groźną chorobę, choć jest ona często niedoceniana. Według Światowej Organizacji Zdrowia, POChP znajduje się na trzecim miejscu wśród przyczyn zgonów, zaraz po chorobach serca i udarze mózgu.

Badania, opublikowane w "European Respiratory Journal", obejmowały analizę ponad 260 tysięcy przypadków przewlekłych chorób płuc, w tym POChP, nowotworów płuc oraz idiopatycznego zwłóknienia płuc, u mężczyzn powyżej 65. roku życia. Kluczowym odkryciem jest związek między zachorowaniami a spontaniczną utratą chromosomu Y, co wiąże się z wiekiem mężczyzn.

Zbadano również istotne powiązania między utratą DNA a ryzykiem wystąpienia POChP, gdzie ryzyko wzrastało o 19%, a w przypadku nowotworów płuc oraz idiopatycznego zwłóknienia płuc – do 34%. To odkrycie podkreśla potrzebę zwiększenia świadomości na temat chorób płuc.

POChP może znacznie obniżać jakość życia i skracać długość życia chorych o nawet 15 lat, jeśli nie zostanie wcześnie zdiagnozowana. Nie mniej niepokojące jest to, że w Polsce ponad 2 miliony ludzi mogą cierpieć na tę chorobę, a wiele osób nie zdaje sobie nawet sprawy z jej obecności. POChP rozwija się często przez wiele lat, a objawy są bagatelizowane.

Główne czynniki ryzyka to palenie tytoniu, które odpowiada za aż 90% przypadków, oraz zanieczyszczenie powietrza, m.in. smog. Palenie e-papierosów czy inne innowacyjne wyroby tytoniowe także przyczyniają się do rozwoju choroby. Eksperci wskazują, że na czas infekcji, np. zwykłego przeziębienia, zaostrzenie objawów POChP może być dramatyczne, zgon w pierwszym roku po zaostrzeniu występuje u 10% pacjentów.

Niepowściągliwe objawy, które mogą wskazywać na POChP, to przewlekły kaszel, duszność oraz zmęczenie. Warto pamiętać, że nawet zmniejszona tolerancja wysiłku, na przykład duszność podczas wchodzenia na drugie piętro, nie powinna być lekceważona. Jeżeli pacjent zgłasza się do lekarza, gdy duszność występuje podczas codziennych czynności, mogą być już bardzo poważne zmiany w funkcjonowaniu płuc.

Z okazji Światowego Dnia POChP lekarze apelują o zwiększenie świadomości na temat znaczenia badań spirometrycznych, które pomagają w diagnostyce tych chorób. Niestety, w Polsce brakuje kompleksowych planów dotyczących walki z chorobami płuc, a rejestry pacjentów są niedostateczne.

Dlatego ważne jest, aby prowadzono programy przesiewowe i szkolenia dla pracowników ochrony zdrowia w zakresie diagnostyki chorób płuc. Przeciwko POChP pomocne mogą być także działania zmierzające do zwiększenia dostępności do programów rzucania palenia oraz szczepień przeciwko infekcjom układu oddechowego. Zmiany te mogłyby znacznie poprawić sytuację pacjentów i ograniczyć liczbę hospitalizacji z powodu zaostrzeń POChP.

W obliczu faktu, że POChP staje się poważnym problemem zdrowotnym, takie działania są kluczowe dla poprawy zdrowia społeczeństwa.

Osoby, które podejrzewają u siebie POChP, powinny jak najszybciej zgłosić się do pulmonologa. Ważne jest także, aby wykonywać regularne badania profilaktyczne, które mogą pomóc w wczesnym wykryciu choroby.