Rosja, która od lat 90. była obserwatorem CERN, traci dostęp do tej kluczowej europejskiej instytucji badawczej po decyzji o zakończeniu współpracy, która wygasa z dniem 30 listopada. To wydarzenie to nie tylko kolejny krok w kierunku politycznego oddzielenia, lecz także ogromny cios dla rosyjskiej społeczności naukowej, zwłaszcza w dziedzinie fizyki cząstek elementarnych, która zawsze cieszyła się dużym uznaniem na międzynarodowej arenie.

CERN, świętując swoje 70-lecie, ogłosił, że decyzja o zakończeniu współpracy nie dotyczy pojedynczych naukowców, lecz instytucji rosyjskich, w związku z obecną sytuacją geopolityczną i wojną w Ukrainie. Wielu naukowców, w tym z Ukrainy, krytykuje tę decyzję, wskazując na negatywne konsekwencje całkowitego zerwania więzi z międzynarodowymi instytucjami badawczymi.

Rosyjskie media, kontrolowane przez Kreml, oskarżają CERN o uprawianie polityki w nauce, co może prowadzić do negatywnych skutków dla globalnej współpracy naukowej. Eksperci przewidują, że decyzja ta doprowadzi do dalszego drenażu mózgów w Rosji, gdzie wielu naukowców już teraz szuka możliwości zatrudnienia za granicą.

Niektórzy z rosyjskich naukowców wyrażają głęboki niepokój. Anonimowy fizyk określił to jako "zniszczenie całości dziedziny", podkreślając, że Rosja traci dostęp do wiodącego ośrodka badań nad cząstkami, co znacząco wpłynie na przyszłość badań w tej dziedzinie.

Krytycy decyzji CERN obawiają się, że to odcięcie od zachodnich naukowców może osłabić innowacyjność i postęp w rosyjskiej nauce, która do tej pory korzystała z wymiany wiedzy i współpracy międzynarodowej. Jeszcze przed końcem roku 2022 około 2500 rosyjskich naukowców opuściło kraj, a teraz z pewnością liczba ta wzrośnie.

Ekonomiści i naukowcy wskazują na stratę finansową dla CERN, który do tej pory korzystał z wkładów rosyjskich, a teraz będzie musiał znaleźć inne źródła finansowania.

Wszystkie te wydarzenia stawiają przed naukowcami pytanie: czy współpraca naukowa może przetrwać w obliczu politycznych napięć? Czy wartość nauki, która z założenia powinna łączyć ludzi, jest w stanie przetrwać ciemne chmury polityki? Jak mówią eksperci, to nie tylko strata dla Rosji, ale dla całej nauki, której jeden z fundamentów — międzynarodowa współpraca — jest coraz bardziej zagrożony.