Najnowsze przewidywania, opracowane na podstawie szczytu klimatycznego ONZ COP29, dotyczą poważnych zagrożeń związanych ze zmianami klimatycznymi. Specjaliści z organizacji "Lancet Countdown" wskazują pięć krytycznych obszarów, gdzie zagrożenia są największe:

1. Ekstremalne ciepło

Fale upałów stają się coraz częstsze oraz bardziej intensywne, co ma bezpośredni wpływ na zdrowie i życie ludzi. W 2023 roku odnotowano, że wzmożone narażenie na ekstremalne ciepło zwiększa ryzyko stresu cieplnego, zwłaszcza dla osób pracujących na świeżym powietrzu. Czas ekspozycji na potencjalnie niebezpieczne temperatury wydłużył się o 28% w porównaniu do końca XX wieku, co prowadzi do wzrostu przypadków udarów cieplnych, odwodnienia i zaostrzenia chorób przewlekłych.

Prognozy na koniec XXI wieku są alarmujące. Bez ograniczenia emisji gazów cieplarnianych w wielu regionach, zewnętrzna praca fizyczna może stać się niemożliwa przez znaczną część roku. Zjawisko to, znane jako „unlivable heat”, jest szczególnie groźne dla rolników i osób pracujących na zewnątrz, dodatkowo zwiększając śmiertelność wśród dzieci i osób starszych.

2. Zanieczyszczenia powietrza

Obecnie zanieczyszczenia powietrza przyczyniają się do nawet 8 milionów przedwczesnych zgonów rocznie na całym świecie. Główne źródła tych zanieczyszczeń to spalanie paliw kopalnych oraz transport. Wzrost temperatury dodatkowo zwiększa poziom ozonu, co prowadzi do ryzyka chorób układu oddechowego. Przewiduje się, że liczba zgonów związanych z zanieczyszczeniem powietrza będzie rosła, szczególnie w gęsto zaludnionych regionach.

3. Bezpieczeństwo żywnościowe

Zmiany klimatyczne znacznie wpływają na dostępność żywności. Ekstremalne zjawiska pogodowe, takie jak susze i nieregularne opady deszczu, powodują spadek plonów. ONZ prognozuje, że do 2030 roku ponad 600 milionów ludzi na świecie może cierpieć na głód, a sytuacja ta może się pogarszać w kolejnych dekadach, szczególnie w krajach rozwijających się. Zubożenie gleb oraz redukcja różnorodności upraw zwiększa ryzyko niedożywienia, co może mieć długofalowe skutki zdrowotne, szczególnie dla dzieci.

4. Nowe choroby zakaźne

Zmiany klimatyczne stwarzają dogodne warunki dla rozwoju chorób przenoszonych przez owady, takich jak malaria, dengę czy wirus Zachodniego Nilu. Modele prognozują, że te populacje mogą migrować w kierunku północnym, co stanowi zagrożenie dla zdrowia ludzi w Europie oraz Ameryce Północnej. Ponadto, nowych patogenów również może być więcej ze względu na przesunięcia środowiskowe.

5. Dostęp do opieki zdrowotnej

Ekstremalne warunki pogodowe, takie jak powodzie czy susze, są coraz większym zagrożeniem dla dostępu do usług medycznych. W ciągu ostatnich lat liczba dni z ekstremalnymi opadami wzrosła o 61%, co utrudnia dostęp do szpitali. Doświadczenia z Ghany pokazują, że osoby z regionów najbardziej dotkniętych skutkami zmian klimatycznych mają ograniczony dostęp do opieki zdrowotnej. Według raportu "The Lancet" mniej niż 70% krajów ma odpowiednie plany awaryjne, co wskazuje na poważne braki w przygotowaniu na wyzwania związane z kryzysami klimatycznymi.

Bez działania, wzrastająca częstotliwość ekstremalnych zjawisk pogodowych pogłębi kryzys zdrowotny. Dlatego kluczowe jest inwestowanie w nowoczesną infrastrukturę zdrowotną oraz systemy wczesnego ostrzegania, które mogą pomóc w zminimalizowaniu skutków kryzysu klimatycznego.