Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych uznaje aksolotla meksykańskiego (Ambystoma mexicanum) za gatunek krytycznie zagrożony. Szacuje się, że w naturalnym środowisku przetrwało zaledwie 700-1200 osobników, które można spotkać głównie w jeziorze Xochimilco w Meksyku.

Najpoważniejsze zagrożenia dla aksolotlów to niszczenie ich siedlisk, zanieczyszczenie wód oraz obecność inwazyjnych gatunków ryb, takich jak tilapia i karp. Te ryby rywalizują o pożywienie i zagrażają młodym aksolotlom oraz ich jajom.

Aksolotl meksykański to niezwykłe, wodne stworzenie, które fascynuje zarówno naukowców, jak i miłośników natury. Jego zdolność do regeneracji i neotenia – zachowanie cech larwalnych przez całe życie – czynią go jednym z najbardziej fascynujących gatunków na Ziemi.

Dawniej aksolotle zamieszkiwały także jezioro Chalco, które zostało jednak prawie całkowicie osuszone, co spowodowało dramatyczny spadek populacji. Dzisiaj jedynie jezioro Xochimilco pozostaje ostatnim bastionem dzikich aksolotlów, lecz to środowisko jest coraz bardziej zagrożone przez urbanizację i zanieczyszczenie.

Neotenia, czyli wieczna młodość aksolotla

Neotenia sprawia, że aksolotle nigdy nie przechodzą pełnego cyklu metamorfizy. Zamiast tego, pozostają w stanie larwalnym, zachowując zewnętrzne skrzela i wodny tryb życia, mimo osiągnięcia dojrzałości płciowej. Przeprowadzenie badania na temat mechanizmów tego zjawiska staje się kluczowe, ponieważ może wiązać się z przyszłymi innowacjami w regeneracji tkanek u ludzi.

Ciekawostką jest, że w naturalnym cyklu życia aksolotla, zmiany w jego ciele zachodzą dopiero po wyjściu z środowiska wodnego. Zjawisko to przyciąga uwagę badaczy z różnych dziedzin.

Aksolotl w kulturze i mitologii

Nazwa „aksolotl” wywodzi się od azteckiego boga Xolotla, który według legendy, przekształcił się w aksolotla, aby uniknąć ofiary. W azteckiej kulturze aksolotl symbolizował m.in. młodość i strach przed zmianą. Obecnie jednak, jego przetrwanie jest poważnie zagrożone.

Czy istnieje sposób na uratowanie aksolotlów? Badania prowadzone w celu ochrony tego gatunku zdobywają coraz większą popularność. Inicjatywy takie jak hodowla w warunkach kontrolowanych oraz edukacja społeczności lokalnych mogą znacznie wpłynąć na przyszłość aksolotla. W obliczu aktualnych zagrożeń, wciąż istnieje nadzieja, że ten unikalny gatunek przeżyje.