W ostatnich badaniach klinicznych trwających 18 miesięcy, odkryto, że dożylny lek lecanemab spowolnił pogarszanie się funkcji poznawczych nawet o 27% w porównaniu do placebo. Wyniki były tak obiecujące, że w 2023 roku FDA zatwierdziła go jako terapię dla pacjentów z chorobą Alzheimera, co wzbudziło ogromne nadzieje wśród rodzin dotkniętych tą chorobą.

Jednak szczegółowa analiza danych z badania ujawniła niepokojące różnice w skuteczności leku w zależności od płci pacjentów. Okazało się, że skuteczność lecanemabu różniła się aż o 31% pomiędzy kobietami a mężczyznami! Choć próba badawcza była niewielka, wyniki sugerują potrzebę przeprowadzenia dalszych badań, aby dokładniej zrozumieć te zjawiska.

Co mówią symulacje?

Zespół naukowców z Kanady i Włoch przeanalizował 10 tysięcy symulowanych badań na podstawie wyników eksperymentu CLARITY AD. Interesujące jest to, że przypadkowe różnice w skuteczności leczenia między płciami wystąpiły tylko w 12 na 10 000 symulacji. Mimo to, znane różnice w starzeniu się mózgu u mężczyzn i kobiet nie były wystarczające, aby wyjaśnić aż tak istotną rozbieżność w działaniu leku.

Autorzy badań nie twierdzą, że lecanemab jest całkowicie nieskuteczny u kobiet, podkreślają jednak, że jego efektywność w tej grupie pacjentów może być ograniczona. To odkrycie wzbudza poważne obawy, ponieważ dwie trzecie pacjentów z chorobą Alzheimera to kobiety.

Wyniki badań mówią same za siebie

W analizie wykresu leśnego wykorzystanego w badaniu CLARITY AD ujawniono, że lecanemab spowolnił spadek funkcji poznawczych u mężczyzn o 43%, podczas gdy u kobiet tylko o 12%. Neurobiolog Marina Lynch z Trinity College w Irlandii zwraca uwagę, że przez lata różnice płci w skuteczności leków były pomijane w badaniach klinicznych. Teraz zaczyna się dostrzegać, jak istotne mogą być te różnice.

Przyszłe badania powinny skupiać się na powiązaniach między mechanizmem działania leków a odmiennym funkcjonowaniem mózgu u kobiet i mężczyzn, co może prowadzić do nowych, skuteczniejszych terapii.

Czy terapia amyloidu to martwy kanion?

Lecanemab jest jednym z niewielu leków, które wykazują jakąkolwiek skuteczność w leczeniu Alzheimera, celując w blaszki amyloidowe, uznawane za główną przyczynę choroby. Nowe badania jednak wskazują, że eliminacja amyloidu nie zawsze prowadzi do poprawy funkcji poznawczych.

Co więcej, u około jednej trzeciej pacjentów z diagnozą Alzheimera, nie było dowodów na obecność amyloidu w mózgu pośmiertnie.

Niektóre badania sugerują, że czynniki hormonalne i genetyczne mogą odgrywać kluczową rolę w procesie tworzenia i eliminacji amyloidu. To może oznaczać, że terapia amyloidowa działa inaczej u kobiet i mężczyzn, co otwiera drzwi do dalszych badań nad personalizacją terapii dla pacjentów.

Możliwe, że zrozumienie tych różnic jest kluczem do skutecznego leczenia Alzheimera, co czyni to pole badawcze niezwykle ważnym i potrzebnym w nadchodzących latach.