Niedawno przeprowadzono badania, które ujawniły, że młodsze pokolenia mają większe mózgi w porównaniu do swoich rodziców i dziadków. Naukowcy zbadali skany mózgów ponad 3000 Amerykanów w wieku od 55 do 65 lat, wykazując, że osoby urodzone w latach 70. XX wieku miały o 6,6% większą objętość mózgu niż ich rówieśnicy z lat 30. Interesujące jest również to, że członkowie pokolenia X charakteryzowali się prawie o 8% większą objętością istoty białej oraz o blisko 15% większą objętością istoty szarej w porównaniu do Cichego Pokolenia, które było silnie naznaczone doświadczeniem wojennym.

W szczególności hipokamp – część mózgu odpowiedzialna za pamięć i uczenie się – zwiększył swoją objętość o 5,7% w kolejnych pokoleniach. Ten trend utrzymywał się nawet po uwzględnieniu takich czynników jak wzrost, wiek i płeć, co sugeruje, że zmiany te mają solidne podstawy biologiczne. Naukowcy wskazują, że wielkość mózgu mogła się rozwinąć dzięki ewolucji, która pomogła naszym przodkom w utrzymaniu dużych mózgów.

Jak wynika z najnowszych badań opublikowanych w czasopiśmie Microbial Genomics, kluczową rolę w tym procesie odgrywają mikroby jelitowe. To dzięki nim ludzki mózg stał się większy. Badacze wskazują, że zdolności trawienne i produkcyjne tych mikroorganizmów mogły przyczynić się do efektywnego pozyskiwania energii, co jest niezwykle istotne, ponieważ mózg jest jednym z najbardziej energochłonnych organów w naszym ciele.

Badania wykazały, że mikroby w jelicie grubym potrafią produkować substancje, które wpływają na metabolizm człowieka, co w efekcie może prowadzić do insulinooporności i otyłości. Różnorodność mikrobioty jelitowej jest moim zdaniem niezwykle istotnym aspektem, zbyt często pomijanym w kontekście ewolucji i przystosowania różnych gatunków naczelnych.

W kontrolowanym eksperymencie badacze wprowadzili mikroby od dwóch gatunków naczelnych z dużymi mózgami (człowiek i sajmiri) oraz jednego gatunku z mniejszym mózgiem (makak) do myszy laboratoryjnych, które były pozbawione mikroorganizmów jelitowych. Zmierzono zmiany w ich fizjologii, w tym przyrost masy ciała oraz udział tłuszczu w organizmie. Wyniki pokazały, że myszy z mikrobiotą od gatunków z większymi mózgami wykazywały większe zużycie energii, podczas gdy te z mikrobiotą od makaków gromadziły więcej energii w postaci tłuszczu.

Co ciekawe, również myszy z mikrobiotą od ludzi i sajmiri wykazywały podobne cechy biologiczne, mimo że te dwa gatunki nie są blisko spokrewnione. Sugeruje to, że różnice te mogą być związane z wielkością mózgu, a nie jedynie wspólnym pochodzeniem.

Badacze planują w przyszłości rozszerzyć swoje badania na różne gatunki naczelnych o różnych rozmiarach mózgu, co zapowiada się niezwykle interesująco. Chcą również zgromadzić więcej danych dotyczących substancji produkowanych przez mikroby i ich wpływu na zdrowie oraz zachowanie gatunków.

Czujemy, że te badania mogą zrewolucjonizować nasze zrozumienie związku między mikrobiomem a ewolucją mózgu – z pewnością będziemy śledzić rozwój tej fascynującej dziedziny! Odkrycia te mogą mieć także kluczowe znaczenie dla zdrowia i przyszłych terapii, poszerzając naszą wiedzę o roli mikroorganizmów w życiu ludzi i innych zwierząt.