
Czy Olympus Mons na Marsie szykuje się do katastrofalnej erupcji?
2025-03-23
Autor: Anna
Olympus Mons, znany również jako Góra Olimp, to najpotężniejszy wulkan w Układzie Słonecznym, który wznosi się na imponującą wysokość 22 kilometrów. Jego powierzchnia jest większa niż całe terytorium Polski, a do tej pory uważano go za wygasły. Jednak nowe badania sugerują, że sytuacja może być znacznie bardziej dramatyczna.
Badania przeprowadzone przez naukowców wskazują, że pod Olympus Mons kryje się ogromny basen magmy o średnicy 1600 kilometrów. Ta magma powoli, lecz systematycznie unosi się ku powierzchni, co może oznaczać, że wulkan może się obudzić po 25 milionach lat uśpienia! Taki wybuch stanowiłby poważne zagrożenie dla planowanych misji załogowych na Marsa.
Dzięki swej monumentalnej wielkości kaldera wulkanu Olympus Mons wystaje ku przestrzeni kosmicznej, co sprawia, że jest on nie tylko imponującym fenomenem geologicznym, ale i źródłem wielu zagadek. Naukowcy obawiają się, że podobne ryzyko czyha także na pobliskie wulkany: Arsia, Ascraeus i Pavonis.
W przeciwieństwie do Ziemi, Mars nie ma aktywnych płyt tektonicznych, co pozwoliło magmie wypływać w tym samym miejscu przez miliony lat, kształtując Olympus Mons. Jego stosunkowo łagodne nachylenie, wynoszące zaledwie 5 stopni, powstało z płynnej lawy, która rozlewała się na dużych odległościach. Jednak u podstawy majestatycznej góry znajduje się stromy klif o wysokości nawet 8 kilometrów, co dodatkowo przyczynia się do dramatycznego wyglądu wulkanu.
Na wierzchołku Olympus Mons znajduje się ogromna kaldera o średnicy około 80 kilometrów, składająca się z mniejszych kraterów, które pojawiły się w wyniku wielokrotnych erupcji i procesu zapadania się ziemi. Naukowcy wciąż nie są w stanie przewidzieć, zaraz po tym, gdy magma zacznie załamować się ku powierzchni, ani jakie konsekwencje mógłby przynieść ewentualny wybuch, zarówno dla Marsa, jak i dla całego Układu Słonecznego.
Z pewnością przyszłe marsjańskie erupcje będą różne od tych, które znamy z Ziemi. Astronauci na kolejnych misjach mogliby zobaczyć Olympus Mons gołym okiem z dużej odległości, a fakt, że Mars ma niższą grawitację, umożliwia wulkanowi rozwijać się do takich opętańczo dużych rozmiarów. Jakie tajemnice jeszcze skrywa Olympus Mons? Jedno jest pewne: jego historia dopiero się zaczyna.