Pandemia COVID-19 zrewolucjonizowała dostęp do opieki zdrowotnej, wprowadzając teleporady jako komfortową formę kontaktu z lekarzem. Niestety, te innowacje technologiczne ułatwiły również uzyskanie zwolnienia lekarskiego bez konieczności rzeczywistego badania pacjenta.

W obliczu rosnącego popytu, wiele osób korzysta ze zwolnień lekarskich jako alternatywy dla urlopu. Mikołaj Zając, prezes firmy Conperio, wskazuje na niepokojący trend fabryk zwolnień chorobowych — platform internetowych, które za opłatą oferują zwolnienia lekarskie bez odpowiedniego badania. To zjawisko zagraża zarówno pracodawcom, jak i całej gospodarce. Z raportów wynika, że od 33 do 40 proc. zwolnień może być wykorzystywanych nieprawidłowo.

Wielu pracowników korzysta z L4, nie tylko do wypoczynku, ale także do prowadzenia działalności gospodarczej czy nawet imprezowania. Cezary Bachański z Warsaw Enterprise Institute szacuje, że 30-50 proc. Polaków zna kogoś, kto korzystał z fikcyjnych zwolnień, co obrazują ogromną skalę tego problemu.

Dla pracodawców, problem nadużyć zwolnień lekarskich wiąże się z ogromnymi stratami finansowymi. W Polsce, przez pierwsze 33 dni niezdolności do pracy, wynagrodzenie chorobowe pokrywa pracodawca, co szczególnie dotkliwie odczuwają małe firmy.

Niepokojące są również statystyki ZUS, które w 2023 roku przeprowadził blisko 430 tysięcy kontroli. Jednakże to ledwie 1,5 proc. wszystkich wydanych zwolnień. Już w pierwszym kwartale 2024 roku wartość wstrzymanych świadczeń chorobowych osiągnęła prawie 12 milionów złotych.

Rząd planuje zwiększenie wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy z 80 do 100 procent, co według ekspertów może zwiększyć liczbę nadużyć. Mikołaj Zając ostrzega, że może to prowadzić do tego, iż Polacy jeszcze bardziej przyzwyczają się do nadużywania systemu.

Aby ograniczyć nadużycia związane z teleporadami, niezbędne są zmiany w prawie oraz w edukacji pracowników i pracodawców. Powinny być jasno określone zasady dotyczące teleporad, co pomoże zapobiec wystawianiu zwolnień bez realnej konsultacji.

Ponadto, potrzebne są kampanie edukacyjne, które uświadomią pracowników o konsekwencjach nadużyć, a pracodawców nauczą efektywnego monitorowania absencji. Wzmocnienie nadzoru nad platformami teleporad również może przyczynić się do ograniczenia nieuczciwych praktyk.

Należy również podkreślić, że nadużycia L4 generują koszty, które pesymistycznie szacowane są na miliardy złotych rocznie. Bez wprowadzenia odpowiednich regulacji i skutecznych działań edukacyjnych, problem fałszywych zwolnień lekarskich może się jeszcze pogłębić.

W walce z fałszywymi zwolnieniami lekarskimi ZUS korzysta z zaawansowanych technologii, dbając o monitorowanie ogromnej ilości danych. Sama organizacja podejmuje wyniki w oparciu o sztuczną inteligencję. Nowoczesne narzędzia do monitorowania zwolnień również są w rękach pracodawców, a ich wprowadzenie przyczynia się do redukcji absencji i generowania oszczędności.

Dodatkowo, w Polsce stworzono innowacyjną aplikację, która umożliwia skuteczne monitorowanie absencji w firmach. Daje ona menedżerom narzędzia do szybkiej analizy i skutecznego przeciwdziałania problemowi. Takie rozwiązania mogą znacząco poprawić efektywność monitorowania nieobecności w pracy, co przekłada się na stabilność rynku.