Zamiast rozmawiać o "drenażu mózgów", powinniśmy mówić o "mobilności mózgów", która jest kluczowa dla rozwoju nauki - podkreślił w rozmowie z PAP dyrektor Narodowego Centrum Nauki, prof. Krzysztof Jóźwiak. Jego celem jest uczynienie Polski atrakcyjnym miejscem pracy dla naukowców.

W Polsce mówi się o problemie odpływu naukowców do zagranicznych instytucji, który często jest nazywany "drenażem mózgów". W momencie, gdy badacze poznają warunki pracy w innych krajach, niechętnie wracają do kraju, co osłabia rodzimą naukę.

Prof. Jóźwiak zaznacza, że mobilność naukowców to kluczowy element rozwoju. Ważne jest, by badacze mieli możliwość współpracy z innymi specjalistami oraz realizowania badań w różnych instytucjach. Ideą jest stworzenie warunków, które zachęcą naukowców do inwestycji w rozwój swoich umiejętności i prowadzenia badań w Polsce. "Jesteśmy dopiero na początku tej drogi, w którą NCN chce się zaangażować" - tłumaczy.

Kiedy pojawia się pytanie o przyciąganie zagranicznych naukowców do badań w Polsce, prof. Jóźwiak stwierdza, że większość grantów NCN zdobywają polscy badacze, którzy wyjechali z kraju. Dla nich NCN stanowi szansę na powrót i rozwój ich projektów badawczych.

Obcokrajowcy w polskiej nauce to zaledwie 3% wszystkich naukowców, jednak pełnią oni istotną rolę, kierując 7% grantów przyznawanych przez NCN. "Pokazuje to, że do Polski przybywają doświadczeni badacze, którzy mogą prowadzić istotne badania" - dodaje.

Prof. Jóźwiak zwraca uwagę, że decyzje strategiczne dotyczące wsparcia konkretnych obszarów nauki podejmuje Rada NCN. W grudniu tego roku nastąpi zmiana części składu Rady, co może wpłynąć na politykę konkursową. Dotychczas Rada opowiadała się za finansowaniem badań w każdym obszarze nauki, wybierając najwyższej jakości projekty.

Dodatkowo NCN współpracuje z europejskimi agencjami badawczymi w strategicznych projektach, które obejmują takie dziedziny jak technologie kwantowe czy nauki humanistyczne. Od stycznia 2025 roku NCN będzie koordynatorem europejskiego partnerstwa zajmującego się transformacjami społecznymi, co podkreśla rosnącą rolę Polski na arenie międzynarodowej.

Prof. Jóźwiak podkreśla, że kluczowym zadaniem NCN jest tworzenie warunków do prowadzenia najwyższej jakości badań i dążenie do tego, aby Polska stała się konkurencyjna w kontekście mobilności naukowców. "Chcemy, aby coraz więcej badaczy wierzyło, że w Polsce można prowadzić wartościowe badania na równi z innymi krajami" - podsumowuje.