Nowe badania ujawniają niezwykłe fakty o rozwoju wczesnych hominidów. Odkrycia dokonane w Gruzji, w rejonie Dmanisi, wskazują, że nasze przodkowie doświadczali znacznie dłuższego okresu dzieciństwa niż na to wskazywały wcześniejsze teoria.

W 2001 roku na terenie Dmanisi odnaleziono czaszkę i szczękę dziecka hominida, które stały się kluczem do dalszych badań. Grupa naukowców, m.in. paleoantropolodzy Christoph Zollikofer i Marcia Ponce de León, wykorzystała zaawansowane technologie rentgenowskie, aby dokładnie zbadać te szczątki. Dzięki synchrotronowemu obrazowaniu uzyskali szczegółowe informacje dotyczące wzrostu zębów dziecka sprzed 1,77 miliona lat.

Okazało się, że dziecko z Dmanisi, które zmarło w wieku około 12 lat, miało zęby o cechach zbliżonych do współczesnych ludzi. Ciekawym odkryciem jest to, że mleczne zęby dziecka utrzymywały się dłużej niż u większości współczesnych małp, co sugeruje wolniejsze tempo dojrzewania. Dopiero między szóstym a jedenastym rokiem życia rozwój zębów przyspieszył, stając się podobny do obserwowanego u szympansów.

Co mogło wpłynąć na wydłużenie dzieciństwa u hominidów?

Znalezione dowody są najstarszymi wskazówkami na temat spowolnienia tempa dojrzewania w historii ludzkości. Hominid ten miał mózg zbliżony wielkości do mózgu szympansa, co obala poprzednie teorie sugerujące, że to wzrost rozmiaru mózgu miał kluczowe znaczenie w wydłużaniu dzieciństwa. Zamiast tego, badania wskazują, że to uwarunkowania społeczne oraz umiejętność spożywania mięsa mogły stworzyć sprzyjające warunki do dłuższej opieki nad młodymi.

Mimo że ich mózgi nie były znacznie większe od mózgów współczesnych szympansów, długotrwała opieka dorosłych nad młodymi mogła okazać się korzystna w kontekście przetrwania gatunku. Dzieci z Dmanisi przez wiele lat po niemowlęctwie były prawdopodobnie całkowicie zależne od dorosłych.

Ewolucja człowieka

Aby lepiej zrozumieć tę transformację, naukowcy porównują wyniki z Dmanisi z innymi badaniami nad zębami hominidów. Zęby są doskonałym materiałem do badań, ponieważ ich struktura oferuje lepsze zachowanie niż kości, umożliwiając dokładne określenie tempa wzrostu.

Przykładowo, zęby dziecka australopiteka afarensis sprzed 2,4 miliona lat rosły w tempie porównywalnym do współczesnych szympansów, natomiast dzieci homo antecessor, żyjące około 1,2 miliona lat temu, wykazywały oznaki wolniejszego dojrzewania.

Odkrycie dziecka z Dmanisi stanowi ważny element łączący te dwa okresy, sugerując, że kluczowe zmiany w kontekście rozwoju człowieka działy się na przestrzeni milionów lat, a nie były nagłymi skokami ewolucyjnymi.

Warto zauważyć, że wydłużenie dzieciństwa miało swoje konsekwencje, nie tylko w kontekście biologicznym, ale również społecznym. Dlatego też badania nad tym okresem są kluczowe dla zrozumienia, jak rozwijały się nasze społeczeństwa na przestrzeni dziejów.