Niedawne badania naukowców z Uniwersytetu w Birmingham ujawniły przerażające konsekwencje działalności człowieka na ptaki. Od wymarłego dodo, który zniknął w XVII wieku, do reliktowca małego – ptaka uznanego za wymarłego w 2023 roku – odkrycia pokazują, że od czasów późnego plejstocenu, czyli od momentu kiedy ludzie zaczęli regularnie rozprzestrzeniać się po Ziemi, przynajmniej 600 gatunków ptaków wyginęło na skutek działalności ludzkiej. Naukowcy, zbierając najbardziej wszechstronny zbiór danych dotyczących wymarłych ptaków, skupili się na tym, jak te straty wpływają na funkcjonowanie naszej planety.

Doktor Tom Matthews, główny autor badania, podkreśla, że każdy gatunek odgrywa kluczową rolę w swoim ekosystemie, a ich wyginięcie prowadzi do zaburzeń równowagi ekologicznej. Niektóre ptaki regulują populacje szkodników, jedząc je, inne, jak padlinożercy, przetwarzają martwą materię, a kolibry pełnią rolę zapylaczy. Kiedy gatunek znika, wiąże się to ze stratą nie tylko funkcji ekosystemowych, lecz także unikalnej historii ewolucyjnej.

Badania pokazują, że w ciągu ostatnich 130 tysięcy lat, działalność ludzka spowodowała wyginięcie około 5% gatunków ptaków. W szczególności, straty te zaowocowały utratą trzech miliardów lat unikalnej historii ewolucyjnej oraz 7% globalnej różnorodności funkcjonalnej – to znacznie więcej, niż dotychczas sądzono.

Te wyniki mają poważne konsekwencje dla naszej planety. Utrata różnorodności funkcjonalnej ptaków może prowadzić do osłabienia zapylania kwiatów, ograniczenia rozsiewania nasion oraz wzrostu populacji szkodników. To niepokojące zjawisko może również prowadzić do częstszych ognisk epidemii, spowodowanych mniejszym spożyciem padliny przez ptaki.

"Obecny kryzys wymierania to nie tylko spadek liczby gatunków, ale również utrata różnorodności funkcjonalnej i filogenetycznej" – zaznacza m.in. doktor Matthews. Naukowcy apelują o pilne zrozumienie i przewidywanie skutków przeszłych wymierań oraz o przygotowanie się na nadchodzące straty gatunków, które mogą osiągnąć aż 1000 różnych gatunków ptaków w ciągu najbliższych dwustu lat.

Zebrane informacje są kluczowe dla ustalenia celów dla globalnych strategii ochrony i opracowania działań na rzecz odbudowy oraz ponownego zdziczenia ekosystemów. Czy jesteśmy gotowi stawić czoła tej ekologicznej katastrofie? Musimy działać teraz, zanim będzie za późno!