Alkohol jest jednym z głównych czynników ryzyka zdrowotnego, o czym informuje Światowa Organizacja Zdrowia. Nadużycie alkoholu prowadzi do wielu groźnych chorób przewlekłych, takich jak nowotwory, choroby serca, wątroby oraz psychiczne zaburzenia. Dodatkowo, alkohol przyczynia się do wielu wypadków drogowych, przemocy domowej oraz problemów społecznych, w tym bezrobocia i ubóstwa.

Zgodnie z raportem Krajowego Centrum Przeciwdziałania Uzależnieniom z 2021 roku, koszty społeczne terapeutyczne związane z nadużywaniem alkoholu wynoszą aż 93,3 miliarda złotych. W latach 2002-2017 odnotowano ponad 220 tysięcy przedwczesnych zgonów związanych z alkoholem. Koszty te obejmują hospitalizacje, opiekę zdrowotną, wydatki na wymiar sprawiedliwości oraz utracone zyski związane z niższą produktywnością osób uzależnionych.

Eksperci alarmują, że ceny alkoholu w Polsce są nieproporcjonalnie niskie w porównaniu do zarobków. Dr hab. n. med. Łukasz Balwicki, krajowy konsultant ds. zdrowia publicznego, podkreśla, że niska cena sprzyja stałej konsumpcji, co prowadzi do uzależnienia i okazjonalnego nadużywania. W 2022 roku za średnie miesięczne wynagrodzenie Polacy mogli kupić o 140% więcej półlitrowych butelek wódki czy piwa niż w 2002 roku.

Dane pokazują, że w Polsce wzrasta dostępność alkoholu, co ma bezpośredni wpływ na konsumpcję oraz zdrowie publiczne. Ceny alkoholu spadają, co czyni go jeszcze bardziej dostępnym i potęguje problem uzależnień. Ekspert wskazuje na potrzebę kompleksowej reformy systemu podatkowego w celu podniesienia cen alkoholu, co mogłoby ograniczyć jego dostępność i wpłynęłoby na zmniejszenie konsumpcji.

Istnieje potrzeba szerokiej edukacji społeczeństwa oraz zaostrzenia regulacji dotyczących sprzedaży i reklamy alkoholu. Prof. Balwicki podkreśla, że działania informacyjne muszą być wspierane konkretami w postaci zmian prawnych, by przyniosły pozytywne efekty.

Jak podają dane Światowej Organizacji Zdrowia, w 2023 roku przeciętny dorosły Polak spożywa około 11 litrów czystego alkoholu rocznie, co przewyższa średnią europejską. W 2021 roku przeciętne spożycie czystego alkoholu na mieszkańca Polski wyniosło 9,7 litra – to wzrost o 3 litry w porównaniu do 20 lat temu. Polski Instytut Ekonomiczny zauważa, że w ostatnich latach rośnie konsumpcja zarówno piwa, wina, jak i mocnych alkoholi, co wskazuje na rosnące zagrożenie zdrowia publicznego.

Dla porównania, Litwa wdrożyła skuteczne ograniczenia w dostępności alkoholu i zakazała jego reklamy, co przyczyniło się do spadku spożycia. Ekspert apeluje, aby Polska czerpała z tych doświadczeń, wdrażając podobne środki, by ocalić zdrowie społeczeństwa.