Panda wielka, znana również jako Ailuropoda melanoleuca, jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych symboli chińskiej fauna i wciąż pozostaje tożsama z Chinami. Odkryta przez europejskich badaczy, pierwszym człowiekiem, który miał okazję zobaczyć to majestatyczne zwierzę, był francuski misjonarz Armand David w 1869 roku, kiedy to napotkał je w prowincji Syczuan. Jego odkrycie wzbudziło ogromne zainteresowanie, wiele osób marzyło o tym, by móc je zobaczyć w ogrodach zoologicznych. W Polsce także próbowano sprowadzić te niezwykłe zwierzęta, w tym do warszawskiego zoo, jednak plany te zostały pokrzyżowane przez II wojnę światową.

Dzisiaj, by odpowiedzieć na pytanie, dlaczego w Polsce nie spotykamy pand, warto zrozumieć, jakie zasady rządzą ich dystrybucją na świecie. Chiny monopolizują hodowlę pand wielkich i praktycznie kontrolują każdy przypadek ich wypożyczenia, który często wiąże się z olbrzymimi kosztami - sięgającymi nawet miliona dolarów rocznie. Nie tylko samo wypożyczenie jest kosztowne, ale i wszelkie narodziny panda młodych – te także wracają do Chin.

Warto wspomnieć o zjawisku znanym jako "dyplomacja pandy", które polega na wykorzystaniu pand jako narzędzia politycznego przez Chiny. Historia sięga czasów, gdy Chiny były rządzone przez Czanga Kaj-szeka, który podarował parę pand Stanom Zjednoczonym w 1941 roku, co było gestem przyjaźni. Od tamtej pory Chiny doprowadziły tę politykę do perfekcji, oferując pandy jako prezenty lub na zasadzie leasingu, co ma na celu poprawę i nawiązywanie relacji międzynarodowych.

Obecnie na całym świecie jedynie 57 pand znajduje się w 30 ogrodach zoologicznych w 20 krajach, a w Europie ich liczba jest bardzo ograniczona. Oprócz Niemiec, Hiszpanii i Holandii, tylko kilka krajów posiada pandas. Na przykład, zoo w Edynburgu zrezygnowało z panda w grudniu 2023 roku, oddając je z powrotem do Chin.

Niedawno Chińczycy zmienili zasady dotyczące korzystania z pand, wprowadzając leasing, co daje nadzieję, że kiedyś i Polska będzie miała szansę na te wyjątkowe stworzenia. Jednak do czasu, gdy to się stanie, musimy zadowolić się informacjami o tych wspaniałych zwierzętach z daleka. Obecnie, panda wielka pozostaje jednym z najbardziej poszukiwanych, ale i niedostępnych zwierząt w polskich ogrodach zoologicznych.